دوشنبه مجازی یا سایبر ماندی (Cyber Monday) چیست؟

اکثر ما نام جمعه سیاه یا بلک فرایدی را شنیده‌ایم و می‌دانیم که در این روز، فروشگاه‌های بزرگ و کوچک به خاطر اینکه اجناس‌شان در تعطیلات کریسمس داخل انبار نماند، تخفیف‌های استثنایی روی آن‌ها اعمال می‌کنند. اما دوشنبه مجازی یا Cyber Monday چیست؟ اگر بلک فرایدی برایتان اهمیت دارد، بهتر است راجع به دوشنبه مجازی هم بدانید. اولین دوشنبه بعد از عید شکرگزاری، دوشنبه مجازی یا سایبر ماندی نام‌گذاری شده است. تاریخ این روز نیز مثل جمعه سیاه، هر سال تغییر می‌کند و عموما بین 25 نوامبر و 2 دسامبر برگزار می‌شود. اما تفاوت دوشنبه مجازی با بلک فرایدی چیست؟ در ادامه به طور مفصل توضیح خواهیم داد.

تاریخچه سایبر ماندی و ایده شکل‌گیری آن

همانطور که گفتیم، اولین دوشنبه بعد از عید شکرگزاری را دوشنبه مجازی می‌نامند. ویژگی اصلی این روز این است که روی اجناسی که در بلک فرایدی فروخته نشده، تخفیف بالای 70 درصد گذاشته می‌شود و مختص فروش آنلاین است، اما وقتی بلک فرایدی وجود دارد، چه لزومی به برگزاری دوشنبه مجازی است؟ برای اینکه متوجه دلیل به وجود آمدن دوشنبه مجازی شویم، لازم است تاریخچه آن را بدانیم.

اصطلاح «دوشنبه مجازی» توسط آلن دیویس ابداع شد و اولین بار در تعطیلات سال 2005 در جامعه فعالان تجارت الکترونیک مورد استفاده قرار گرفت. به گفته اسکات سیلورمن، رئیس Shop.org، این اصطلاح بر اساس تحقیقات مرتبط با بازارهای دیجیتال سال 2004 ابداع شد. تحقیقاتی که نشان می‌داد «یکی از بزرگترین روزهای خرید آنلاین سال» مربوط به دوشنبه پس از روز شکرگزاری همان سال بوده است.

همین خرید آنلاین بزرگ سال 2004 باعث شد که در اواخر نوامبر 2005، نیویورک تایمز در طی گزارشی اعلام کند: «بعد از اینکه میلیون‌ها آمریکایی شاغل و پرکار، به خاطر بازماندن از تخفیف بلک فرایدی جا مانده بودند، در اولین دوشنبه بعد از شکرگزاری پای کامپیوترهای خود نشستند و هر چه نتوانسته بودند بخرند را خریدند. اینطور بود که نام دوشنبه مجازی پدید آمد.» از آن زمان تاکنون، دوشنبه‌های مجازی به تخفیف‌های بالای 70 درصد فروشگاه‌های آنلاین اشاره دارد و هر سال پرشورتر از قبل برگزار می‌شود.

چرا دوشنبه مجازی یا سایبر ماندی مهم است؟

چیزی که در ابتدا به عنوان یک اصطلاح بازاریابی خاص ابداع شد، اکنون به یک رویداد جهانی در زمینه تجارت الکترونیک تبدیل شده است. به همین خاطر، اهمیت دوشنبه مجازی روز به روز بیشتر از پیش شده و اگر کسب و کاری بخواهد از رقبایش جا نماند، لازم است به این روز مهم توجه کند. به طور کلی چند دلیل برای افزایش اهمیت دوشنبه مجازی می‌توان مشخص کرد:

1. بیشترین خرید آنلاین سال در این روز انجام می‌شود.
2. برای کسانی که موفق به خرید محصول دلخواه در جمعه سیاه نشده‌اند، دوباره فرصت خرید پیدا می‌کنند.
3. تخفیف‌های بسیار بالایی روی محصولات گذاشته می‌شود.
4. همچنین تا اندازه‌ای می‌تواند تعیین‌کننده استراتژی فروش آنلاین هر فروشگاه یا خرده فروشی باشد.

همچنین بد نیست بدانید که دوشنبه‌های مجازی در دیگر کشورها چگونه برگزار می‌شود:

1. 1. استرالیا: از سال 2012 همزمان با ایالات متحده آمریکا، چندین فروشگاه آنلاین در سراسر استرالیا تصمیم گرفتند دوشنبه مجازی را با نام روز جنون کلید (Click Frenzy) امتحان کنند. از آن زمان تاکنون نیز هر سال در استرالیا روز دوشنبه مجازی به طوری فراگیر برگزار می‌شود.
   2. کانادا: از سال 2008 روز دوشنبه مجازی در کانادا در حال برگزاری است. طبق آمارها چیزی حدود 80 درصد کانادایی‌ها حداقل یک بار در روز دوشنبه مجازی خرید آنلاین کرده‌اند.
   3. آلمان: ورود دوشنبه مجازی به آلمان از سال 2010 توسط آمازون صورت گرفته و تا امروز به طور گسترده در حال برگزاری است. جالب است بدانید در بعضی نقاط آلمان از دوشنبه قبل از روز شکرگزاری تا دوشنبه بعد از آن به عنوان هفته سایبری شناخته می‌شود که نشان از اهمیت بالای این موضوع در آلمان دارد.
   4. انگلستان: دوشنبه سایبری در انگلستان نیز از سال 2009 تا امروز در حال برگزاری است.

تاریخ سایبر ماندی 1404 در ایران

سایبر ماندی سال 1404 در تاریخ دوشنبه 10 آذر ماه 1404 (1 دسامبر 2025) برگزار می‌شود. نکته جالب این است که در ایران از همان ابتدا که بلک فرایدی به عنوان یک فرهنگ خرید جدید جا افتاد، دوشنبه مجازی نیز همزمان شناخته شد. دلیل آن هم این است که در ایران ابتدا فروشگاه‌های آنلاین بودند که فرهنگ جمعه سیاه را جا انداختند و به همین خاطر دوشبه مجازی نیز که مرتبط با فروش آنلاین است را هم پوشش دادند. برگزاری دوشنبه مجازی در ایران همراه با یک سری نکات است که باید از قبل بدانید:

1. اکثر فروشگاه‌های آنلاین ایران (از دیجی کالا گرفته تا کوچکترین آنلاین‌شاپ‌ها) در این روز تخفیف‌های بسیار مناسبی روی محصولات خود می‌گذارند.
2. بیشترین خرید شامل لپ‌تاپ، گوشی هوشمند و محصولات جانبی آن‌هاست.
3. عموما علاوه بر خود تاریخ برگزاری، تا چند روز دیگر ادامه می‌یابد.

تفاوت سایبر ماندی با بلک فرایدی چیست؟

شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که اصلا تفاوت بلک فرایدی و سایبر ماندی چیست؟ در هر دو این تاریخ‌ها که تنها چند روز با هم فاصله دارند، یک سری تخفیف بزرگ روی محصولات گذاشته می‌شود. یکی قبل از عید شکرگزاری است (جمعه سیاه) و دیگری بعد از عید شکرگزاری (سایبر ماندی). آیا تفاوت دیگری باقی می‌ماند؟ بله، در ادامه چند تا از تفاوت‌های کلیدی را معرفی می‌کنیم:

در بلک فرایدی امکان خرید حضوری و آنلاین وجود دارد، در حالی که سایبر ماندی فقط مختص خرید آنلاین است.

در بلک فرایدی هدف این است که هر نوع محصولی که امکان فروش آن وجود دارد، فروخته شود (مثلا یخچال و تلویزیون را هم شامل می‌شود)، اما در روز سایبر ماندی هدف فروش محصولاتی است که امکان ارسال آن‌ها وجود داشته باشد (محصولات آرایشی و بهداشتی، الکترونیک و…).

نگاهی به آمار شگفت‌انگیز دوشنبه سایبری در 10 سال اخیر

در 10 سال اخیر، میزان فروش آنلاین‌شاپ‌ها و خرده‌فروشان سراسر دنیا در روز دوشنبه سایبری افزایش بسیار چشم‌گیری داشته است. همین ابتدا توضیح دهیم که در دوشنبه سایبری 2024، فقط در ایالات متحده آمریکا، رکورد خرید آنلاین 13.3 میلیارد دلار رکورد زده شد. از سال 2015 تا امسال نیز شاهد رشد روزافزون خرید آنلاین در دوشنبه سایبری هستیم که در جدول زیر آورده شده است:

کل خرید آنلاین انجام شده در روز دوشنبه مجازی از سال 2010 تا کنون (ایالات متحده آمریکا):

اهمیت دوشنبه مجازی یا سایبر ماندی از نظر ماکان آریا پارسا

دکتر ماکان آریا پارسا، به عنوان یکی از کارآفرینان موفق ایرانی درباره دوشنبه مجازی یا سایبر ماندی، نظراتی دارد. از دید او، امروزه اگر آنلاین‌شاپی روی بلک فرایدی سرمایه‌گذاری کند، اما برای سایبر ماندی استراتژی نداشته باشد، متضرر خواهد شد؛ زیرا بزرگ‌ترین موقعیت فروش آنلاین در طول سال است. ایشان براساس مطالعات و تجربیاتی که داشته‌اند، برای دوشنبه مجازی توصیه‌های زیر را ارائه می‌دهند:

دوشنبه سایبری بهترین فرصت فروشگاه‌های آنلاین است تا خریداران موقت خود را به مشتریانی وفادار تبدیل کنند.

همچنین بهترین زمان برای ترغیب کاربرانی است که خریدشان را نصفه و نیمه رها کرده‌اند.

علاوه بر این، فروشگاه‌های آنلاین در دوشنبه سایبری می‌توانند مجموعه عظیمی از داده‌های مرتبط با رفتار را جمع‌آوری کرده و استراتژی فروش کل سال خود را براساس آن بچینند.

در نهایت اگر فروشگاه‌های آنلاین بتوانند با استراتژی درست تخفیف‌های معقولی روی محصولات خود در روز سایبر ماندی اعمال کنند، در کنار کسب سود مناسب، رشد را هم تجربه خواهند کرد.

سوالات متداول

1- روزهای مرتبط با سایبر ماندی چه روزهایی است؟

روز دوشنبه بعد از عید شکرگزاری، سایبر ماندی نام گذاری شده است. این روز، گاه بسته به استقبال مخاطبان، تا سه روز نیز ادامه می‌یابد. جالب است بدانید در بعضی نقاط آلمان تا یک هفته ادامه دارد.

2- فرق سایبر ماندی و بلک فرایدی چیست؟

فرق سایبر ماندی و بلک فرایدی در تاریخ برگزاری، نحوه فروش و البته نوع محصولاتی است که در این روزها فروخته می‌شود. در این روز، محصولات الکترونیکی و آرایشی و بهداشتی بیشترین فروش را دارند.

3- سایبر ماندی از چه سالی برگزار می‌شود؟

این روز که مصادف با اولین دوشنبه بعد از عید شکرگزاری است، از سال 2005 تاکنون، در ایالات متحده آمریکا در حال برگزاری است. دیگر کشورها از سال‌های 2009 به بعد این روز را وارد کشور خود کردند.

4- چطور می‌توان از دوشنبه مجازی برای رشد کسب و کار آنلاین خود استفاده کرد؟

با تبدیل مشتریان موقت به وفادار، ترغیب کسانی که خرید خود را نصفه و نیمه گذاشته‌اند، داشتن استراتژی درست برای تخفیف‌گذاری روی محصولات و البته تحلیل داده‌های حاصل از فروش و رفتار کاربران.